Ngumlobi we Indonsakusa
Izakhamizi zeVictoria Falls zikhathazekile ngokwanda kwezinyamazana zasendle
ezindaweni ezihlala abantu, beveza ingozi enkulu yezokuphepha kanye lobungozi empilweni
yabantu kanye lempahla endaweni.
Izinyamazana zasendle, njenge ngulungundu, izimvubu, inyathi lezindlovu, zivame ukubonakala
zizulazula emigwaqweni, zibangele ukuphazamiseka futhi zimise lokuhamba kwezimoto.
Ngokocwaningo lwakamuva izindawo zasemadolobheni zilezingxabano ezimbalwa phakathi
kwabantu lezinyamazana zasendle uma ziqhathaniswa lezindawo zasemaphandleni, kodwa
ingozi yezinyamazana zasendle isekhona futhi idinga ukunakwa ezindaweni zasemadolobheni.
Ukhansila kaWadi 1 uTonderai Mutasa uveze ukuthi iziphathamandla zakulendawo
zisebenzelana leparks ukuze kwehliswe ukulwisana kwabantu lezinyamazana kusiyafika kuzero,
njengoba imizamo yokususa izifuyo edolobheni iphikiswa.
“Izinyamazana zasendle ziyibuhle beVictoria Falls, kuyajabulisa ukukubona kodwa ngakolunye
uhlangothi kumele sinakekele impilo yezakhamizi zethu ngakho-ke kuyinto esisebenzisana
ngayo leNational parks ukuthi labo banakekele izinyamazana ukuze zingazulazuli ezindaweni
ezihlala abantu.
“Sithola izivakatshi kanti abanye bahamba ebusuku, abantwana bephuma esikolo. Kulemibono
ehlukene mayelana lalolu hlelo, ezinye izinhlaka zezokongiwa kwemvelo zithi abantu beza
eNational park abanye bajabulela izinyamazana ezingena edolobheni,” kutsho uMnu Mutasa.
Abalondolozi bezinyamazana zasendle bendawo bebelokhu bephikisana lemizamo yokususa
izinyamazana zasendle edolobheni, bethi ukulawula ukunyakaza kwezinyamazana akusona
isixazululo. Baphinde baveza ukuthi indawo ye Victoria Falls yindawo eseduze le National Park
njalo yenza kungezelele ukuhlangana lezinyamazana zasendle.
Uphinde waphakamisa ukuthi ukufaka ucingo kungasiza ekwehliseni ukuba khona
kwezinyamazana zasendle edolobheni, kunciphise ubungozi ezibubekayo ekuphepheni
kwabantu.
“Ukuphatha izinyamazana zeganga kuyingozi enkulu mhlawumbe ukubiyela iVictoria Falls
kodwa ngakolunye uhlangothi siyayidinga imvelo yikho okwenza sehluke njengedolobho,”
kutsho uCllr Mutasa.
Isomiso esinzima sihlasele izwe ngomnyaka odlule, saqhubeza izinyamazana zasendle
edolobheni zifuna ukudla lamanzi, izakhamizi zazivuka zibona inyathi ebezingalindelekile zisidla
utshani.


