More
    HomeIlangaKulwiswa isibungu seAfrica army worm

    Kulwiswa isibungu seAfrica army worm

    Published on

    spot_img

    Ngu Senzile Nyathi

    Besebedlela evalweni abalimi bezansi yemaNdebeleni ngenxa yokubhaha kobudli kanye lesibungu esibizwa ngokuthi yi fall armyworm esidla izilimo zabo emasimini.

    Abalimi laba besebekhala ezimathonsi ngoba sebebona bekhitshwe isiwiji emlonyeni ngenxa yobudli obubhahileyo emasimini abo. Ngemva kokuba abalimi behlabe imkhosi ngaleso simo ababhekane laso ugatsha lozwekulima seludinge imithi ezabulala lesi sibungu seAfrican fall armyworm.

    Izakhamizi zesigabeni sika ward 14 kwele Zansi yedolobheni leGwanda seziwutholile lowu muthi, njalo abalimi laba sebelethemba ukuba bazathola isivuno esingcono, omunye wabo nguErnest Sibanda.

    “Ngizizwa ngilokujabula njalo sibonga ugatsha lwezokulima lusebenza le Grain Makerting Board (GMB) ngokusinika imithi yokubulala izibungu ngoba kade sesithwele nzima. Mina bengizama ngemilotha kodwa bekusehlula siyabonga ukuthola imithi, sithemba ukuba isivuno sesizabangcono lonyaka,” kutsho uSibanda.

    UNkosikazi Ketso Moyo ongomunye wezakhamizi zakulesosigaba utshengise ukujabula ngomuthi lo njalo uthi ukhangelele isivuno esingcono lonyaka.

    “Lokhu yikuncediswa okukhulu sizaphumula ukuzidla ingqondo sidinga amaqhinga okubulala lezizibungu ezikade zisihlasele emasimini. Sesilethemba njalo lokuthi sizathola isivuno esihle lonyaka,” kubika unkosikazi Moyo.

    Abson Ndlovu ongumphathisigaba seSizhubani ukhuthaze abalimi ukuba bawusebenzise kahle umuthi lo.

    “Ngiyalixwayisa ukuba sisebenzise umuthi esiwuphiweyo, sizameni ukulwisana lezibungu lezi. Asiwusebenziseni ngonanzelelo, ungabanjwa mahlayana njee.  Lonyaka sithole izulu elingcono kulanyakenye ngokunjalo asisebenzeni ngamandla ukuze sibe lesivuno esihle,” kutsho uMnumzana Ndlovu.

    Osabambe isikhundla sika msekeli kamkhokheli wezokulima ezansi yemaNdebeleni umnu Bhekilizwe Ncube utshele umsakazo kazulu ukuba umhlubulo lo suthole imithi le.

    “Indawo yakithi ibihlaselwe yisibungu lesi, ikakhulu isiqinti se Gwanda, lezinye iziqinti. Esiqintini seBulilima kunganeno ngokunjalo sesinikeze abalimi imithi ukuba balwisane lesibungu. Inengi labalimi sebetholile lumuthi njalo sibakhuthaza ukuba basebenze labalimisi bethu ukuze benelise ukuthola izifundo, njalo nxa bele nkinga benelise ukuba nceda,” kubika umnu Ncube.

    Kusenjelo uhulumende ubika ukuba iziphala (GMB) zilokudla okungange 129 149, metric tonnes njalo uthi ukudla lokhu kuzenela uzulu kuze kufike isikhathi sokuvuna.

    Latest articles

    ZimTrade to champion export-led industrialisation at ZITF 2025

    Harare, (New Ziana) -National trade development and promotion body ZimTrade expects to make a...

    Two police officers arrested for bribery in Harare CBD

    Harare,  (New Ziana) – The Zimbabwe Republic Police (ZRP) has arrested two of its...

    NAAZ sets June 7 as crucial pre-qualifier for Team Zimbabwe

    Harare, (New Ziana) — The National Athletics Association of Zimbabwe (NAAZ) has declared June...

    ZRP assures public safety ahead of planned stay away, warns against disorder

    Harare, (New Ziana) — The Zimbabwe Republic Police (ZRP) has declared its preparedness to...

    More like this

    ZimTrade to champion export-led industrialisation at ZITF 2025

    Harare, (New Ziana) -National trade development and promotion body ZimTrade expects to make a...

    Two police officers arrested for bribery in Harare CBD

    Harare,  (New Ziana) – The Zimbabwe Republic Police (ZRP) has arrested two of its...

    NAAZ sets June 7 as crucial pre-qualifier for Team Zimbabwe

    Harare, (New Ziana) — The National Athletics Association of Zimbabwe (NAAZ) has declared June...